In september 2015 werden door alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties de 17 Sustainable Development Goals (SDGs) of Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen voor 2030 opgesteld. Deze SDG's bieden de mensen van onze planeet een uitgelezen kans om onze wereld te transformeren op een zodanige manier dat iedereen er baat bij heeft.
Duurzame ontwikkeling
Onder duurzame ontwikkeling verstaan we een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden van het heden, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in het gedrang te brengen Samengevat: “Genoeg voor altijd en iedereen”.
Duurzame ontwikkeling wordt vaak uitgelegd aan de hand van de 5P’s. Acties die bijdragen aan deze 5 P’s, dragen bij aan duurzame ontwikkeling.
De 5 P’s
De SDG's zijn gestoeld op deze 5P’s. Het gaat over mensen, welvaart, vrede, onze planeet en over partnerschappen die we voor het behalen van de SDG's nodig hebben. De doelstellingen zijn gericht op een heuse omslag van ons economisch en maatschappelijk model. Ze zetten ons op weg naar een inclusieve samenleving, die voorspoed en geluk voor een groter deel van de mensheid mogelijk maakt door een goede koppeling van alle economische, sociale en ecologische ambities. Partnerschap krijgt een heel belangrijke plaats in de SDG's, precies omdat we iedereen nodig hebben om de doelstellingen te bereiken: overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties, burgers, en ook scholen!
Opgelet: de 17 doelstellingen vormen een ondeelbaar geheel! Een doelstelling is niet te bereiken zonder te werken aan andere doelstellingen, of, wat positief kan zijn voor één doelstelling kan dan weer negatief uitdraaien voor een andere. Er is dus nood aan een geïntegreerde aanpak van dit actieplan richting 2030. Ook als je aan de SDG's wil werken op school.
MOS helpt scholen hun blik te verruimen en laat hen zien dat ook zij een belangrijke rol spelen in het bereiken van de 17 doelstellingen. Met SDGs@school beschikken scholen over verschillende tools om de SDG's te integreren in een duurzame schoolwerking.
Het SDG-kompas is bedoeld als een werkinstrument. Het wijst de weg om de schoolwerking en het curriculum op te hangen aan de SDG's met een ruime blik op de wereld en de omgeving. Met het SDG-kompas maak je eerst van je school een blauwdruk die in kaart brengt hoe de werelddoelen al aan bod komen. Door deze oefening te doen wordt duidelijk hoe de werelddoelen nog beter geïntegreerd kunnen worden op school- en klasniveau. Of hoe je duurzaam denken en handelen op school aan de 17 werelddoelen kan aftoetsen.
De SDG-ideeën-box biedt inspiratie om met de SDG's aan de slag te gaan en de SDG-woordenwolk en -impactroos bevorderen systeemdenken aan de hand van de SDG's.
Om de SDG's te bereiken voor 2030 hebben we iedereen nodig, ook scholen! Scholen hebben bovendien een bijzondere opdracht om kinderen en jongeren de nodige kennis, vaardigheden, attitudes en inzichten mee te geven om mee te werken aan de SDG's. Heel wat SDG's kunnen gelinkt worden aan onderwijsdoelen (zowel aan vakspecifieke als aan transversale doelen). Werken aan SDG's op school gaat echter niet enkel over “wat” (welke inhouden), maar ook (en vooral) over “hoe”. Deze principes van educatie voor duurzame ontwikkeling en wereldburgerschapseducatie zijn daarbij richtinggevend.
De SDG's zijn doelstellingen voor de planeet, een dynamisch en complex systeem. Daarom is systeemdenken een erg belangrijke voorwaarde om aan de slag te gaan met de SDG's. Systeemdenken is een andere manier van kijken naar en denken over de werkelijkheid. In plaats van een focus op afzonderlijke onderdelen van een systeem, ligt de focus van systeemdenken op het ontdekken van relaties, verbanden, interacties,.... om complexe systemen beter te begrijpen.
De SDG's zijn één en ondeelbaar. Een doelstelling kan men niet bereiken zonder te werken aan andere doelstellingen of, wat positief kan zijn voor één doelstelling kan dan weer negatief uitdraaien voor een andere. Systemisch denken over de SDG's is daarom cruciaal voor het opstellen van beleid, in het onderwijzen over deze thema’s, en in het ontwikkelen van acties.
SDGs@school wil ervaringsgericht leren (ontdekken, onderzoeken, verkennen experimenteren…) met de SDG's stimuleren. Door het universele en geïntegreerde karakter van de SDG's heeft het ook veel raakvlakken met aanverwante competenties zoals mediawijsheid, debat- en overlegvaardigheden, toekomst-denken, transitie-denken, …
De SDG's zijn universeel. Het is dan ook cruciaal om niet alleen de school, haar omgeving of België te beschouwen, maar de hele wereld rondom ons. In het opstellen van beleid, in het onderwijzen rond deze thema’s, en in het ontwikkelen van acties, moeten zowel lokaal relevante thema’s als het globale aspect meegenomen worden.
MOS
Meer info over over educatie voor duurzame ontwikkeling:
Meer info over wereldburgerschapseducatie:
gratis